Drzewa w koronie drogi – istotny czynnik zagrożenia w ruchu drogowym

Jednym z istotnych zagrożeń w otoczeniu polskich dróg, potęgującym skutki wypadków, są drzewa, które rokrocznie przyczyniają się do śmierci kilkuset osób. Tylko w 2013 r. doszło do 2055 wypadków (6% z ogółu) polegających na uderzeniu w drzewo. W ich wyniku śmierć poniosło 473 osób co stanowi 14% z ogółu ofiar śmiertelnych. Wypadki te charakteryzowały się bardzo dużą ciężkością – na 100 wypadków ginęły średnio 23 osoby (dla porównania w zderzeniach czołowych na 100 wypadków ginęło średnio 15 osób).

Wypadki związane z najechaniem na drzewo stanowią bardzo poważny problem w północnych i zachodnich województwach Polski. Wiąże się to z charakterem dróg tej części Polski. W przeważającej części drogi przebiegają trasą dawnych traktów, które były wysadzane drzewami. Po wybudowaniu utwardzonych dróg, często drzewa znalazły się bezpośrednio przy krawędzi w odległości mniejszej niż 1,5 metra. Taka lokalizacja drzew w rejonie dróg, bez zachowania nawet minimalnej strefy bezpieczeństwa, wolnej od przeszkód powoduje w sytuacji najmniejszego błędu kierowcy, usterki pojazdu lub złego stanu nawierzchni, wypadek z dużym prawdopodobieństwem wystąpienia ofiary zabitej lub ciężko rannej. Najbardziej drastycznym tego przykładem był wypadek z autobusem pod Gdańskiem w roku 1994, w którym śmierć w wyniku najechania na drzewo poniosło kilkadziesiąt osób

Największym udział wypadków, w których doszło do najechania na drzewo występuje w województwach warmińsko-mazurskim (16%), lubuskim (10%), zachodniopomorskim (10%) i kujawsko-pomorskim (9%).

Drzewa rosnące przy krawędzi jezdni wpływają w wielu przypadkach negatywnie na zachowania uczestników ruchu drogowego, co prowadzi do zwiększenia ryzyka wystąpienia wypadków drogowych:

• zawężają skrajnię drogi zmuszając do zjazdu na przeciwny pas ruchu, co przyczynić się może do zderzenia czołowego z pojazdem nadjeżdżającym z przeciwnego kierunku,
• ograniczają widoczność na skrzyżowaniach i zjazdach, co może spowodować zderzenia boczne,
• zasłaniają znaki drogowe powodując nieczytelność i nierozpoznawalność warunków drogowych przez kierowców,
• nie pozostawiają miejsca dla ruchu pieszego, wymuszając poruszanie się pieszego po jezdni, co stwarza zagrożenie wystąpienia wypadków
• związanych z najechaniem na pieszych,
• zasłaniają widoczność na przejściach dla pieszych powodując zagrożenie wyjścia pieszego przed jadący pojazd,
• powodują szkody w infrastrukturze drogowej.

Do środków poprawy brd należą obok przesadzania i wycinki drzew, również stosowanie barier bezpieczeństwa, budowa zatok bezpieczeństwa, oznakowanie oraz budowa nowej jezdni poza cenną aleją drzew.

Mimo iż, do wypadków w ruchu drogowym najczęściej dochodzi z winy człowieka system transportu drogowego powinien ograniczać do minimum następstwa ludzkich błędów tak aby uniknąć ich najbardziej tragicznych skutków – śmierci lub ciężkich obrażeń. To założenia podejścia „bezpieczny system”, o który oparty jest przyjęty w dniu 20 czerwca 2013 r. przez Krajową Radę Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego Narodowy Program Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego na lata 2013-2020 (NPBRD).

Jednym z kierunków działań w NPBRD jest „Modernizacja dróg wynikająca z potrzeb bezpieczeństwa ruchu drogowego”, które zakłada m. in. usuwanie błędów infrastruktury drogowej powodujących powstawanie odcinków o największym ryzyku wystąpienia ofiary śmiertelnej, a także rozwój koncepcji i praktyczne wdrożenie tzw. „dróg wybaczających” wyposażonych w środki bezpieczeństwa biernego oraz pozbawionych niebezpiecznych przeszkód bocznych.

Poniżej przedstawiono wybrane dane statystyczne za rok 2013 związane z wypadkami, w których kierujący najechał na drzewo: