Bezpieczeństwo ma pierwszeństwo!

Dodano: 04 września, 2015

1 września 2015 r., w dzień powrotu uczniów do szkoły, odbyło się spotkanie w zakresie wymiany dobrych praktyk w obszarze bezpieczeństwa ruchu drogowego. Uczestniczyli w nim urzędnicy i eksperci z Polski i z zagranicy, którzy na co dzień pełnią funkcję „kadry pedagogicznej” w zakresie BRD.
Organizatorami „Międzynarodowej Konferencji ekspertów z udziałem przedstawicieli Komisji Europejskiej (KE)/ Europejskiej Rady ds. Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego (ETSC) w zakresie wymiany dobrych praktyk w obszarze bezpieczeństwa ruchu drogowego”, były KE oraz Sekretariat Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju.

W konferencji prowadzonej przez sekretarz Krajowej Rady BRD, Agatę Foks udział wzięli m.in. przedstawiciele KE oraz ETSC: Magdalena Kopczyńska, dyrektor Innowacji i Zrównoważonej Mobilności w Komisji Europejskiej DG-MOVE oraz Susanne Lindahl z Generalnej Dyrekcji ds. Transportu i Mobilności przy Komisji Europejskiej. Głównym celem spotkania była wymiana dobrych praktyk w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego. Omówiono tematy związane z głównymi wyzwaniami dla poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego w Polsce do 2020 roku zarówno na poziomie krajowym, jak i regionalnym (na przykładzie województwa warmińsko – mazurskiego).

Wśród wyzwań związanych z poprawą bezpieczeństwa w ruchu drogowym na poziomie krajowym wymienić należy w szczególności redukcję wypadków z udziałem pieszych. i spowodowanych nadmierną prędkością. Istotnymi problemami jest także wypadkowość wśród młodych kierowców (18-24 lata), nietrzeźwi uczestnicy ruchu drogowego i wypadki w wyniku najechania na drzewo. Na poziomie regionalnym wyzwania dotyczą wspólnej i jednolitej wizji działania, jej naukowych podstaw, rzetelnych baz danych, programowania działań i współpracy pomiędzy różnymi podmiotami odpowiedzialnymi za kwestie BRD. Istotne jest również monitorowanie i ocena efektywności podejmowanych działań.

Podczas spotkania Bank Światowy zaprezentował międzynarodowe rozwiązania w zakresie zarządzania BRD, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) natomiast omówiła dobre praktyki w zakresie bezpiecznej infrastruktury drogowej. Przedstawiciele Komendy Głównej Policji (KGP) i Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego (GITD) przedstawili rozwiązania stosowane w zakresie skutecznego nadzoru nad ruchem drogowym. Eksperci podzielili się doświadczeniami holenderskimi w powyższym zakresie. Osobny moduł poświęcono kwestii zarządzania prędkością i pozytywnym efektom wprowadzonych 18 maja br. zmian w prawie w zakresie przekraczania dozwolonej prędkości w terenie zabudowanym. Wystąpienie wprowadzające sekretarz KRBRD obrazujące problem nadmiernej prędkości w Polsce i statystyki wskazujące na zmniejszenie liczby wypadków i ich ofiar po 18 maja uzupełnili w powyższym zakresie przedstawiciele GITD, KGP oraz ETSC. Podzielili się oni z uczestnikami spotkania wiedzą na temat efektów zarządzania prędkością, ostatnio wprowadzonymi zmianami legislacyjnymi oraz praktycznymi przykładami działań w zakresie nadzoru nad prędkością stosowanymi w innych krajach europejskich.

Ważnym punktem w dyskusji była kwestia wpływu prowadzenia pojazdów po spożyciu alkoholu na bezpieczeństwo w ruchu drogowym. O skali tego problemu w kontekście polskich kierowców opowiedział przedstawiciel ITS – Ilona Buttler. Działania legislacyjne w celu wdrożenia blokad alkoholowych omówił dyrektor Departamentu Transportu Drogowego w MIiR, Łukasz Twardowski, zaś dobrymi praktykami w zakresie profilaktyki prowadzenia pojazdów pod wpływem alkoholu podzielili się holenderscy eksperci ds. BRD. Omówiono również kwestię prowadzenia kampanii społecznych na rzecz przeciwdziałania zjawisku prowadzenia pojazdu pod wpływem alkoholu, nawet jeśli problem ten jest znikomy, a kraj przewodzi w statystykach, jeśli chodzi o najmniejszą liczbę wypadków z udziałem nietrzeźwych kierowców (wystąpienie Marij Philippens, dyrektora departamentu ds. BRD w Ministerstwie Infrastruktury i Środowiska w Holandii).

Na koniec spotkania zapytaliśmy uczestników o ocenę konferencji w zakresie wymiany dobrych praktyk i informacji na rzecz poprawy BRD. Swoimi wnioskami podzielił się m.in. Insp. Leszek Jankowski, zastępca dyrektora Biura Prewencji i Ruchu Drogowego Komendy Głównej Policji. Wskazał on, że konferencja była dobrą okazją do wymiany doświadczeń między polskimi i zagranicznymi ekspertami. Podkreślił również, że interesujące były przykłady holenderskich stref prędkości w podziale na poszczególne kategorie dróg. Jak zauważył, w Polsce na niektórych drogach oznakowanie bardzo często się zmienia, co powoduje, że kierowcy trudniej się dostosować do panujących na drodze warunków. Być może warto rozważyć podobne do holenderskich rozwiązania w naszym kraju, dotyczy to również obszarów miejskich. Jak zaznaczyli eksperci, w Holandii zmiany w tym zakresie zajęły kilkanaście lat.

W zakresie komunikacji zewnętrznej jaką są m.in. kampanie społeczne dotyczące BRD, rozmowy z zagranicznymi ekspertami utwierdzają w przekonaniu, że podstawą efektywnych działań w systemie edukacji jest ich stabilne finansowanie. Holendrzy mają wydzielony na ten cel budżet, zaś w Polsce każdy z podmiotów (w tym również Sekretariat KRBRD) stara się go uzyskać we własnym zakresie. Ustanowienie funduszu centralnego przeznaczonego na ten cel i usprawnienie koordynacji w zakresie prowadzonej polityki komunikacyjnej podniosłoby efektywność prowadzonych działań medialnych, obecnie rozproszonych pomiędzy poszczególnymi instytucjami odpowiedzialnymi za obszar BRD. Polskim sukcesem jest spadek liczby ofiar wypadków drogowych po wprowadzeniu 18 maja 2015 r. nowych przepisów. Policja zwiększyła liczbę osób pracujących w terenie – więcej policjantów na drogach to więcej kontroli, ujawnianych niebezpieczniejszych wykroczeń i mniejsza liczbę wypadków i ofiar śmiertelnych.

Susanne Lindahl, z Generalnej Dyrekcji ds. Transportu i Mobilności przy Komisji Europejskiej podkreśliła, że spotkanie było niezwykle istotne z uwagi na obecność przedstawicieli instytucji odpowiedzialnych za BRD w Polsce, Unii Europejskiej oraz wybranych krajów europejskich. Dzięki temu możemy uczyć się od siebie i czerpać z własnych doświadczeń, poznać bliżej plany i problemy kraju który tak intensywnie pracuje nad poprawą bezpieczeństwa w ruchu drogowym jakim jest Polska, a w którym jest jeszcze wiele do zrobienia. Celem Komisji Europejskiej jest poszerzanie bazy danych i wiedzy o najlepszych praktykach stosowanych dla poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego w danym kraju, dlatego konferencja spełniła swoją rolę i była do tego idealną okazją.

Radosław Czapski z Banku Światowego, wskazał, że dla Banku Światowego konferencja była okazją do podzielenia się obserwacjami i sugestiami w zakresie zarządzania bezpieczeństwem ruchu drogowego w Polsce. – W szczególności zwróciliśmy uwagę na kilka priorytetów w obszarze BRD. W swojej prezentacji wskazałem, na potrzebę silnego zaangażowania i wsparcia decydentów na najwyższym szczeblu, mocną, stabilną i dobrze finansowaną Instytucję Wiodącą, naprawę i udoskonalenie baz danych, w oparciu o które analizujemy sytuację związaną z BRD. Należy przy tym położyć nacisk na intensywne monitorowanie efektów wszystkich działań, zarówno związanych z legislacją, edukacją i promocją. Inspirującą myślą po konferencji jest fakt, że wiele rzeczy zostało już przetestowanych w praktyce w różnych krajach unijnych, dlatego warto z nich korzystać. Po pierwsze możemy osiągnąć dobry efekt szybciej, a po drugie taniej, nie popełniając błędów, nie tracąc czasu i pieniędzy. Bardzo ciekawe były doświadczenia holenderskie w zakresie radzenia sobie z problemem nadmiernej prędkości, porządkowaniem systemu informacyjnego dotyczącego ograniczeń prędkości, jego optymalizacji a oraz egzekwowania. Bardzo ciekawe były także pomysły edukacyjne, np. bardzo dobrze przyjęta w Holandii kampania społeczna „Bob Campaign” – podkreślił Radosław Czapski.

Luana Bidasca z ETSC, jako przedstawicielka instytucji, która zrzesza 52 organizacje w Europie, sprawując funkcję doradczą dla europejskich polityków w zakresie BRD podkreśliła, że konferencja dotycząca wymiany dobrych praktyk była bardzo przydatna pod wieloma względami. – Przede wszystkim poznaliśmy zadania i plany ich realizacji przez poszczególne instytucje odpowiedzialne za BRD w Polsce. Dzięki temu mogliśmy podjąć dyskusję w zakresie najlepszych rozwiązań stosowanych przez inne kraje europejskie w podobnych obszarach wymagających usprawnienia na poziomie lokalnym i krajowym. Jeśli chodzi o specyficzne problemy które wymagają większej uwagi na poziomie lokalnym, to jest to z pewnością bezpieczeństwo niechronionych uczestników ruchu drogowego w obszarze zabudowanym. Warto zwrócić uwagę na pozytywne doświadczenia innych krajów europejskich które pokazują, że kluczem do sukcesu, czyli poprawy BRD, jest zaangażowanie polityków, którzy poprą i przeprowadzą niezbędne reformy w celu wzmocnienia działań na rzecz BRD.

Ilona Buttler z Instytutu Transportu Samochodowego zwróciła uwagę na problem alkoholu w bezpieczeństwie ruchu drogowego. Podkreśliła konieczność monitorowania dotychczasowych efektów działań na rzecz poprawy BRD tak, aby nie zaprzepaścić dotychczasowych osiągnięć. Wskazała także na potrzebę wzmocnienia i poprawy działań edukacyjnych związanych z konsekwencjami prowadzenia pojazdów pod wpływem alkoholu skierowanych do młodzieży, gdyż z badań wynika, że aż 80% z nich ma z nim kontakt. Należy się zatem zastanowić nad skutecznością prowadzonych kampanii, gdyż dają one ogólny obraz ludzi świadomych zagrożeń, ale nie odpowiadają na pytanie, na ile deklaratywne opinie przekładają się na zmianę zachowań kierowców.